درمان خونریزی در مفصل زانو (همارتروز) با روش های جراحی و غیر جراحی

روش های درمان جراحی و غیر جراحی همارتروز زانو در اصفهان

همارتروز زانو خونریزی مفصل زانو است که به دلیل ابتلا به عارضه‌هایی مانند هموفیلی، آسیب‌دیدگی فیزیکی یا علل دیگر رخ می‌دهد. از علائم همارتروز زانو می‌توان به درد، ورم و خشکی مفصل اشاره کرد که رفع آن چند هفته یا چند ماه‌ طول می‌کشد. درمان همارتروز زانو ضروری است، چون هر چه زانو مدت بیشتری در تماس با خون باشد، غضروف مفصلی بیشتر آسیب می‌بیند.

علل همارتروز زانو

عارضه‌های مختلفی باعث خونریزی مفصل زانو می‌شود. زانو ممکن است بعد از آسیب دیدگی خونریزی کند یا این که مفصل مستعد خونریزی باشد و ناگهان و بدون دلیل خونریزی بدهد. علل شایع خونریزی مفصل زانو عبارت است از:

• آسیب دیدگی: آسیب دیدگی‌های جدی مفصل زانو، کشیدگی، رگ به رگ شدن یا پارگی خونریزی سریع یک یا هر دو زانو را به دنبال دارد.
• اختلال‌های خونریزی دهنده: هموفیلی یک بیماری ارثی است که خون در اثر ابتلا به آن به طور مناسب لخته نمی‌شود و در نتیجه احتمال ابتلا به همارتروز افزایش می‌یابد. هرچند هموفیلی شایع‌ترین اختلال خونریزی دهنده است، اختلال‌های متعدد دیگری نیز وجود دارد که فرد را مستعد خونریزی شدید می‌کند.
• رقیق کننده‌های خون: مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین یا داروهای ضدانعقادی همچون وارفارین احتمال خونریزی را در بخش‌های مختلف بدن، از جمله مفصل زانو افزایش می‌دهد. در اثر مصرف این داروها ممکن است مفصل خود به خود خونریزی کند، اما خونریزی معمولاً پی‌آمد آسیب‌دیدگی خفیف تا متوسط است.
• آرتروز: آرتروز که غالباً با پارگی فرسایشی مینیسک زانو (پوشش محافظ مفصل) همراه است، خونریزی این مفصل را به دنبال دارد.
• جراحی: جراحی گاهی اوقات عوارضی مانند خونریزی مفصل زانو را در پی دارد.
• سرطان: سرطان به رگ‌های خونی داخل مفصل آسیب می‌زند. همچنین تومور گاهی اوقات سیستم خونرسانی خود را ایجاد می‌کند که شامل رگ‌های ضعیفی می‌شود که به راحتی پاره می‌شود یا خونریزی می‌دهد و به این ترتیب به هماتروز زانو دامن می‌زند.

علائم همارتروز زانو

نشانه‌های اولیه خونریزی مفصل زانو عبارت است از:

• داغ شدن مفصل
• ورم کردن مفصل
• گزگز کردن مفصل
• نوزادی که مفصل زانویش خونریزی دارد، عصبی و تحریک‌پذیر می‌شود و بدون دلیل مشخص گریه می‌کند.
• گرم بودن پوست روی مفصل زانو
• خشکی مفصل
• درد
• کاهش توانایی حرکتی زانو
• ناراحتی
• خردسالان از صاف کردن زانو، استفاده از مفصل یا تحمیل وزن روی زانو امتناع می‌کنند.

زمان مراجعه به پزشک زانو

چنانچه فکر می‌کنید که دچار همارتروز زانو شده‌اید، به سرعت به پزشک مراجعه کنید، چون هرچه عارضه سریع‌تر درمان شود، نتیجه بهتری از درمان به دست می‌آید. اگر خونریزی متوقف نشود، در نهایت آسیبی دائمی را به زانو وارد می‌کند. ممکن است بیمار در ابتدا دچار علائم نشود، و آنچه را که مشاهده می‌کند، ندیده بگیرد و صرفاً به احساس خود تکیه کند. در هر حال تمام افرادی که احتمال خونریزی زانو یا هر مفصل دیگری را می‌دهند، باید به پزشک مراجعه کنند.

تشخیص همارتروز زانو

• ابتدا پزشک سابقه پزشکی و خانوادگی بیمار را بررسی می‌کند و درباره عارضه‌های فعلی، سابقه آسیب دیدگی و داروهای مصرفی از بیمار سوال می‌کند. اگر در خانواده‌تان سابقه ابتلا به اختلال خونریزی دهنده وجود دارد، حتماً پزشک را مطلع کنید. سپس پزشک سوالاتی را درباره علائم می‌پرسد و معاینه بالینی را با تمرکز بر محل بروز علائم انجام می‌دهد. همچنین ممکن است پزشک زانو را خم کند یا حرکت دهد تا دامنه حرکتی آن را بررسی کند. اگر حین معاینه دچار درد شدید، حتماً به پزشک اطلاع دهید.
• عمل آزمایش مایع سینوویال به تشخیص علت التهاب زانو کمک می‌کند. پزشک سوزنی را وارد مفصل می‌کند و مقداری از مایع مفصلی را داخل سرنگ می‌کشد. این عمل اصطلاحاً آسپیراسیون مفصل زانو گفته می‌شود. قرمز رنگ بودن مایع مفصلی علامت وجود خون در مفصل است. سپس نمونه برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
• پزشک در صورت لزوم دستور آزمایش‌های تصویربرداری مانند رادیوگرافی یا ام آر آی می‌دهد.
• چنانچه پزشک احتمال ابتلا به اختلال خونریزی دهنده بدهد، دستور آزمایش خون می‌دهد. پزشک اندکی خون از سیاهرگ می‌گیرد و نمونه را برای اندازه‌گیری میزان فاکتور لخته کننده در خون به آزمایشگاه می‌فرستد.

درمان همارتروز زانو

درمان خونریزی مفصل زانو به علت همارتروز بستگی دارد و شامل درمان‌های خانگی ساده، تجویز دارو برای رفع درد و ورم، خارج کردن خون و یا تجویز دارو برای جلوگیری از خونریزی می‌شود.

• رایس: رایس سرواژه استراحت، گذاشتن یخ، باندپیچی و بالا گذاشتن پا است که غالباً برای مدیریت درد و ورم زانو توصیه می‌شود.
• پرهیز از مصرف رقیق کننده‌های خون: بسیاری از مسکن‌های بدون نسخه، مانند ادویل (ایبوپروفن) و الیو (ناپروکسین)، جزء داروهای رقیق کننده خون هستند و خونریزی را شدیدتر می‌کنند. بنابراین این داروها را برای تسکین درد مصرف نکنید، مگر آن که پزشک آن را تجویز یا توصیه کرده باشد.
• داروهای لخته کننده خون (فاکتورهای پیشگیری کننده لخته خون): چنانچه بیمار به دلیل ابتلا به هموفیلی مستعد همارتروز زانو باشد، این داروها برای پیشگیری از خونریزی تجویز می‌شود. مصرف داروهای لخته کننده خون در کل خطرناک است، چرا که تشکیل لخته خون خطر سکته مغزی یا حمله قلبی را افزایش می‌دهد. این داروها از خونریزی جلوگیری می‌کند، اما خون را تخلیه نمی‌کند. این داروها فقط زمانی تجویز می‌شود که بیمار مبتلا به اختلال خونریزی دهنده باشد. بیماران در طول دوره مصرف دارو تحت نظر قرار می‌گیرند تا عوارض احتمالی ناشی از مصرف دارو به سرعت تشخیص داده شود.
• آسپیراسیون مفصل زانو: چنانچه خونریزی شدید باشد، آسپیراسیون مفصل زانو ظرف دو روز بعد از خونریزی برای پیشگیری از آسیب زدن خون به مفصل انجام می‌شود. پزشک سوزن را، با توجه به تصاویر سونوگرافی یا رادیوگرافی وارد مفصل می‌کند و مقدار کمی از مایع مفصلی را داخل سرنگ می‌کشد. همچنین پزشک استروئید یا داروی دیگری را برای کاهش ورم، رفع فشار و تسکین درد حین آسپیراسیون در مفصل تزریق می‌کند تا بیمار راحت‌تر بتواند زانو را حرکت دهد. آسپیراسیون مفصل فقط چند دقیقه طول می‌کشد.
• طب فیزیکی: متخصص طرح درمان منحصر به فردی را برای هر بیمار تهیه می‌کند تا بیمار بتواند بدون انجام دادن حرکات خطرناک یا فشار آوردن به مفصل از آن استفاده کند. طب فیزیکی روند بهبود را تسریع می‌کند و از بدشکلی زانو جلوگیری می‌کند. گاهی اوقات طب فیزیکی تنها مداخله‌ای است که بیمار به آن نیاز دارد، گاهی نیز در کنار جراحی یا آسپیراسیون مفصل زانو انجام می‌شود. برق درمانی با تحریک الکتریکی عصب از روی پوست (TENS) سال‌ها است که با موفقیت محدود برای کنترل درد انجام می‌شود.

جراحی های زانو

دو عمل جراحی برای درمان همارتروز زانو انجام می‌شود که در ادامه آنها را به اختصار توضیح می‌دهیم.

سینووکتومی زانو

این عمل با هدف برداشتن سینوویوم، یعنی پوشش داخلی مفصل انجام می‌شود. سینوویوم مفصل را لغزنده و روان می‌کند و مایع و ذرات را از مفصل دور نگه می‌دارد. سینوویوم حاوی رگ‌های خونی است که علت اصلی خونریزی مفصل هستند. بنابراین برداشتن این لایه چرخه‌های خونریزی را متوقف می‌کند. سینووکتومی مفصل را صد در صد بهتر نمی‌کند، اما درد را تسکین می‌دهد و حرکت مفصل را بهبود می‌دهد. سینووکتومی به سه روش زیر انجام می‌شود:

• رادیواکتیو: پزشک مایع رادیواکتیو را داخل مفصل تزریق می‌کند.
• آرتروسکوپی: جراح برش‌های کوچکی را در مفصل ایجاد می‌کند و سینوویوم را برمی‌دارد. برای این که عمل دقیق باشد، جراح از دوربینی کوچک استفاده می‌کند.
• جراحی باز: برای انجام جراحی کامل لازم است که جراح مفصل را کاملاً باز کند و سینوویوم را بردارد.

تعویض مفصل زانو

جراح معمولاً جراحی تعویض مفصل زانو را برای بیماران دچار درد مزمن و درازمدتی توصیه می‌کند که کیفیت زندگی روزمره‌شان مختل شده است. جراح استخوان و مفصل آسیب دیده را کاملاً برمی‌دارد و آن را با قطعات فلزی و پلاستیکی جایگزین می‌کند. بیمارانی که جراحی تعویض مفصل انجام داده‌اند، نباید بعد از جراحی و فیزیوتراپی دچار درد شوند. این عمل توانایی حرکتی زانو را بهبود می‌دهد. نتیجه 90 درصد از عمل‌های تعویض مفصل زانو ماندگاری ده ساله دارد.

پیشگیری از همارتروز

با ایجاد تغییرات ساده زیر در سبک زندگی می‌توانید علائم همارتروز زانو را تسکین دهید:

• ورزش‌هایی انجام دهید که از مفصل زانو محافظت می‌کند و عضلات را تقویت می‌کند.
• اگر اضافه وزن دارید، وزنتان را کم کنید.
• از انجام دادن فعالیت‌هایی که باعث خونریزی می‌شود، اجتناب کنید.

عوارض همارتروز

خونریزی مفصل زانو به مفصل و اعصاب اطراف زانو آسیب می‌زند. یک خونریزی شدید یا چند خونریزی کوچکتر می‌تواند آسیبی دائمی را به مفصل وارد کند. بافت‌های نرم، تاندون‌ها و رباط‌های دور مفصل به تدریج منقبض می‌شود و به این ترتیب دامنه حرکتی مفصل کمتر می‌شود. آسیب دیدن مفصل زانو خطر خونریزی آن را در آینده افزایش می‌دهد. خونریزی‌های مکرر زانو عوارض زیر را به دنبال دارد:

• ضعیف شدن عضلات دور مفصل زانو
• احساس درد هنگام استفاده از مفصل
• احساس درد هنگام بی‌حرکت بودن مفصل
• ناتوانی در انجام دادن فعالیت‌های روزمره‌ای مانند پیاده‌روی، حمل اجسام سنگین یا بالا و پایین رفتن از پله‌ها
• آرتروز یا آرتریت دژنراتیو (فرسایشی) که با تخریب مفصل زانو همراه است.

یادداشتی از کلینیک جراح زانو در اصفهان

سایت دکتر مویدفر توصیه و درمانهای پزشکی ارایه نمی کند. اطلاعات مقاله درمان خونریزی در مفصل زانو (همارتروز) با روش های جراحی و غیر جراحی فقط برای اهداف آموزشی است و به عنوان جایگزینی برای تشخیص یا درمان پزشکی در نظر گرفته نشده است. شما نباید از این اطلاعات برای تشخیص یا درمان یک مشکل یا بیماری استفاده کنید. همیشه قبل از هر اقدامی در ارتباط درمان خودسرانه یا مصرف مکمل های دارویی یا شروع یک برنامه تمرینات ورزشی زانو، با پزشک خود مشورت کنید.

دکتر مویدفر فوق تخصص درمان بیماری های زانو پیشنهاد میکنند چنانچه سوال یا راهنمایی در ارتباط با بیماری های زانو دارید با ایشان در میان بگذارید. برای دریافت اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت می توانید با شماره های ۰۳۱۳۱۳۱۵۸۷۰ –۰۳۱۳۱۳۱۵۸۷۱ تماس حاصل نمایید.