نحوه استفاده صحیح از عصای زیر بغل (راه رفتن، نشستن و پله)
اگر یکی از استخوان‌های پا یا کف پایتان شکسته باشد، عمل جراحی روی زانو یا پایین پایتان انجام شده باشد یا سکته مغزی را پشت سر گذاشته باشید، احتمالاً پزشک به شما توصیه کرده است که در دوران بهبود، هنگام راه رفتن از وسایل کمکی استفاده کنید. اگر از عصای زیربغل استفاده کنید، وزن به پای ضعیف یا آسیب دیده تحمیل نمی‌شود، تعادلتان حفظ می‌شود و می‌توانید فعالیت‌های روزمره را با ایمنی بیشتری انجام دهید. زمانی که استفاده کردن از عصا یا چوب زیربغل را شروع می‌کنید، بهتر است که یکی از دوستان یا اعضاء خانواده نزدیکتان حرکت و در حفظ تعادل به شما کمک کند. در ابتدا همه چیز به نظر دشوار می‌رسد، اما کافی است چند توصیه کوچک را رعایت کنید تا به سرعت روش استفاده از عصا را یاد بگیرید و بتوانید محکم و مطمئن گام بردارید.
روش صحیح استفاده از عصای زیربغل
حتماً تا زمانی که پزشک صلاح می‌داند از عصای زیر بغل استفاده کنید.
گام‌های آغازین
توصیه‌های ایمنی زیر را هنگام استفاده از عصای زیربغل رعایت کنید:
- پاپوشی بپوشید که محکم پا را دربربگیرد و کفی آن لغزنده نباشد. یک دمپایی گشاد و لغزنده صدمه جبران‌ناپذیری به بار خواهد آورد.
- مطمئن شوید که:
چوب زیربغل متناسب با قدتان تنظیم شده است.
پدها و دستگیره‌ها محکمند.
قطعات عصا محکم است، حتماً پیچ‌ها را حداقل هفته‌ای یک بار چپ کنید.
زیر نوک عصا گرد و غبار نگرفته یا سنگ به آن گیر نکرده و ساییده نشده است. - کفپوش‌هایی را که روی زمین ثابت نیست و ممکن است شما را به زمین بیاندازد، جمع کنید.
آگاهی از وضعیت تحمل وزن
این موضوع پس از جراحی پا بسیار مهم است.
- تحمل وزن کامل: تحمل وزن روی پای آسیب دیده مانند مواقع عادی است.
- تحمل وزن در حد توان: وزنی که می‌توانید روی پای آسیب دیده بیاندازید، به تحمل درد بستگی دارد. بگذارید احساستان شما را راهنمایی کند.
- تحمل وزن جزئی: می‌توانید 50 ـ 25 درصد وزن را هنگام راه رفتن روی پای آسیب دیده بیاندازید. بقیه وزن را باید از طریق بازوها به واکر منتقل کنید.
- تحمل وزن حداقل: تنها مجازید که بخشی از وزن را برای حفظ تعادل روی پای آسیب دیده بیاندازید، نیروی حاصل از تحمل این وزن آن‌قدر کم است که حتی تخم مرغ خام را نمی‌شکند.
- عدم تحمل وزن: تحمیل وزن روی پای آسیب دیده ممنوع است.
بلند شدن از روی صندلی
لگن را به سمت لبه صندلی بلغزانید. پای ضعیف‌تر را صاف مقابلتان بگذارید و پای قوی‌تر را زیر بدن قرار دهید.
هر دو چوب زیربغل را با یک دست بگیرید، بهتر است عصاها را با دست سمت سالم بدن بگیرید. دسته عصا را به گونه‌ای بگیرید که کف دست رو به پایین باشد.
همان طور که با یک دست به عصاها و با دست دیگر به دسته صندلی فشار می‌آورید، به پای قوی‌تر فشار بیاورید و بلند شوید.
پس از آن که تعادل خود را حفظ کردید، هر عصا را زیر یک بازو بگذارید. نوک عصا باید شیب ملایمی رو به جلو و به سمت پا داشته باشد.
نشستن روی صندلی
آن قدر از پشت به صندلی نزدیک شوید که پشت پاهایتان به صندلی بخورد.
هر دو عصا را با یک دست، ترجیحاً دست سمت پای ضعیف‌تر به گونه‌ای بگیرید که کف دست رو به پایین باشد.
پای ضعیف‌تر را اندکی رو به جلو سر دهید و با دست آزاد از دسته صندلی بگیرید.
به آرامی پایین بروید تا به صندلی برسید، مفاصل ران را خم کنید. خود را روی صندلی پرتاب نکنید.
نکته: این توصیه‌ها را برای بالا و پایین رفتن از تخت، صندلی توالت یا مبل نیز رعایت کنید.
راه رفتن با عصای زیربغل
عصای زیربغل را بین بازو و قفسه سینه نگه دارید. روی عصا معلق نشوید و تمام وزن را روی عصایی که زیربغل نگه داشته‌اید، نیاندازید، چون این کار به عصب‌ها آسیب می‌زند.
عصاها را 12 ـ 6 اینچ جلوتر از خودتان حرکت دهید. عصا باید آن‌قدر از پهلو دور باشد که بدن به راحتی بین آنها حرکت کند و به عصاها نخورد.
به دستگیره‌های عصا فشار بیاورید و اول عصاهای زیربغل و پای ضعیف‌تر را جلو بگذارید. سپس پای قوی‌تر را با احتیاط جلوی پای ضعیف‌تر بگذارید. دستورات پزشک درباره تحمل وزن پای آسیب دیده را رعایت کنید.
- پس از آن که راه رفتن با عصای زیربغل را یاد گرفتید، می‌توانید عصاها و پای ضعیف‌تر را همزمان حرکت دهید و سپس پای قوی‌تر را جلو بگذارید.
- حتماً وزن را روی دست‌ها، نه زیربغل بیاندازید تا احتمال آسیب دیدن اعصاب زیربغل و بروز درد کاهش یابد.
- سر را بالا نگه دارید و مستقیم به روبرو نگاه کنید تا موانع پیش رویتان را ببینید.
- اگر لازم بود که حین راه رفتن استراحت کنید، عصاها را اندکی جلوتر از پاها بگذارید و وزن را روی دسته‌های عصا بیاندازید.
بالا رفتن از پله‌ها با عصای زیر بغل
برای بالا رفتن از پله‌ها باید اول پای سالم را روی پله بگذارید. حدوداً دو اینچ باید بین پا و پله اول فاصله باشد.
به عصاهای زیربغل فشار بیاورید و اول پای قوی‌تر را روی پله بگذارید.
پای قوی‌تر را صاف کنید و عصاهای زیربغل و پای ضعیف‌تر را روی همان پله بگذارید.
پایین رفتن از پله‌ها، پایین رفتن با پای ضعیف‌تر
روی لبه پله بایستید، عصاها را روی پله پایینی بگذارید. عصاها را نزدیک لبه جلویی پله بگذارید تا بتوانید تعادلتان را بهتر حفظ کنید.
پای ضعیف‌تر را روی پله پایینی بگذارید.
به عصاها فشار بیاورید و به آرامی پای قوی‌تر را پایین بگذارید.
توصیه‌های مفید برای بالا و پایین رفتن از پله‌ها
اگر پله‌ها نرده دارد، بهتر است که:
- هر دو عصا را زیر یک بازو نگه دارید.
- از نرده‌های سمت دیگر بگیرید.
- طبق مراحلی که در بالا اشاره شد، پیش بروید.
بهتر است تا زمانی که هنوز به شیوه استفاده کردن از چوب زیربغل مسلط نشده‌اید، از یکی از نزدیکان بخواهید که شما را همراهی کند. همراه باید:
- پشت شما از پله‌ها بالا برود.
- روبروی شما از پله‌ها پایین بیاید.
- مراقب حرکت بالاتنه باشد و به هیچ وجه از بازوهایتان نگیرد.
سوالات یا موارد مبهم را با متخصص طب فیزیکی در میان بگذارید.
سوار و پیاده شدن از ماشین با عصای زیربغل
- از یک نفر بخواهید که در ماشین را باز کند و تا جایی که می‌تواند صندلی را عقب ببرد.
- تا جایی که پایتان به صندلی بخورد، عقب بروید. با یک دست از پشتی صندلی بگیرید و عصاها را در دست دیگر نگه دارید.
- سرتان را خم کنید تا به ماشین برخورد نکند. وزن را هنگام سوار یا پیاده شدن روی پای سالم بیاندازید. هنگام سوار شدن، پاشنه پای سالم را روی بدنه ماشین بگذارید و با تکیه بر آن عقب بروید. آن‌قدر روی صندلی ماشین عقب بروید که پای آسیب دیده داخل ماشین کشیده شود.
