PRP زانو چیست؟
تزریق PRP زانو برای 4 درمان درد و آرتروز با پلاسمای غنی شده خون تاثیر زیادی در درمان بیماری های مفاصل از جمله بهبود درد مفاصل زانو دارد. به دلیل کوتاه بودن دوره بهبودی، عوارض کمتر نسبت به سایر روش های درمانی از “تزریق پی ار پی برای درمان آرتروز زانو”، آسیب تاندون ها، آسیب رباط و عضلات و مینیسک زانو استفاده می شود. پی آر پی زانو و یا (Platelet Rich Plasma) یکی از روش های درمانی نوبن برای بهبود آسیبهای زانو است. PRP حاوی مقادیر زیادی پلاکت خون است که در بازسازی و ترمیم بافت آسیب دیده، بهبود عملکرد مفصل و عضلات و کاهش درد محل آسیب، بسیار موثر واقع می شود.
آناتومی زانو
زانو بزرگترین و پیچیده ترین مفصل بدن انسان است که استرس و فشار قابل توجهی را در زمان انجام فعالیتهای روزمره، کار و ورزش تحمل میکند. مفصل زانو از چهار استخوان اصلی، استخوان ران (فمور)، تیبیا (استخوان ساق پا یا درشت نی)، فیبولا (استخوان کوچکتری که در امتداد تیبیا کشیده شده است) و کشکک زانو (پاتلا) تشکیل میشود. سیستم پیچیدهای از رباطها، تاندونها و غضروف هماهنگ با یکدیگر کار میکنند تا زانو عملکرد و حرکتی عادی و مطلوب داشته باشد.
رباط های زانو
رباط صلیبی قدامی (ACL)، رباط صلیبی خلفی (PCL)، رباط جانبی خارجی (LCL) و رباط جانبی داخلی (MCL) چهار رباط اصلی زانو هستند که استخوانها را به هم متصل میکنند و مفصل را پایدار میکنند. تاندونها استخوانهای زانو را به آن دسته از عضلات پا متصل میکنند که مفصل زانو را حرکت میدهند. دو غضروف c شکل به نام مینیسک داخلی و خارجی وجود دارد که مانند ضربهگیر عمل میکنند و از مفصل زانو تحت فشار محافظت میکنند.
درمان با پلاسمای غنی از پلاکت چیست؟
خون انسان از چهار جزء اصلی، یعنی گلبول قرمز، گلبول سفید، پلاسما و پلاکت تشکیل میشود. اثبات شده است که پلاکتها به طور طبیعی به سمت ناحیهی آسیب دیده حرکت میکنند تا به التیام آن کمک کنند. پژوهشگران ظرف 20 سال گذشته متوجه شدهاند که پلاکتهای فعال شده پروتئینهای التیام دهندهای را به نام فاکتورهای رشد تولید میکنند. این فاکتورهای رشد توانایی تحریک کردن رشد سلولی و تسریع فرایند التیام را دارند.
درمان با خون اتولوگ
درمان با پلاسمای غنی از پلاکت PRP که درمان با خون اتولوگ نیز گفته میشود، سالها است که در اتاقهای عمل برای التیام زخم و تحریک تشکیل استخوان در جراحی فیوژن ستون فقرات به کار برده میشود. متخصصین ارتوپدی نیز امروزه تزریق PRP زانو برای 4 درمان درد و آرتروز با پلاسمای غنی شده خون را برای تسریع فرایند التیام آسیبهای مزمن و حاد تاندون و عضلات انجام میدهند.
دلایل استفاده از پی ار پی
دکتر زانو اصفهان در مقاله تزریق PRP زانو برای 4 درمان درد و آرتروز با پلاسمای غنی شده خون، از برخی دلایل استفاده از پی ار پی زانو به شرح زیر بیان می کند که عبارتند از:
- پی آر پی فرایند التیام بخشی بدن را تحریک میکند
- پی آر پی علت اصلی درد را درمان میکند و بیمار را از مزایای بلندمدت برخوردار میسازد
- ایمن بودن پی آر پی
- امکان اضافه کردن پی آر پی به درمانهای مستمری مانند فیزیوتراپی و طب سوزنی
در ادامه این بخش دکتر زانو اصفهان به تشریح هر یک از موارد بالا می پردازیم
پی آر پی فرایند التیام بخشی بدن را تحریک میکند
مکانیسم عملکرد PRP منحصر به فرد است. چنانچه بیمار اکثر روشهای درمانی را امتحان کرده و نتیجه نگرفته باشد، همچنان انتظار میرود که PRP نتیجهی مطلوب را به دست دهد. بدن موجودیتی هوشمند است و میداند که چطور باید خود را التیام دهد. اما فرایند طبیعی التیامبخشی مفصلها بسیار آهسته است، چرا که مفاصل خون بسیار کمتری را نسبت به عضلات و اندامهای دیگر دریافت میکنند.
پی آر پی زانو در اصفهان بر این اصل استوار است که دکتر زانو اصفهان فاکتورهای التیام دهنده را از جریان خون میگیرد، غلظت آنها را به بیشترین حد ممکن میرساند و این مولکولهای شفابخش را با سوزنی ظریف به دقت در محلی تزریق میکند که لازم است فرایند التیامبخشی آن تسریع شود.
پی آر پی علت اصلی درد را درمان میکند و بیمار را از مزایای بلندمدت برخوردار میسازد
علت درد مزمن عضله و مفصل زانو غالباً به رباطی مربوط میشود که آسیب دیده، اما هرگز به طور کامل التیام نیافته است. چون خونرسانی رباطها ضعیف است، بسیاری از رباطهای آسیب دیده کاملاً التیام پیدا نمیکنند. مفصل بعد از آسیبدیدگی ناپایدار میشود و عضلات نزدیک مفصل منقبض میشود تا بتواند آن را تثبیت کند. این انقباض واکنشی طبیعی برای جلوگیری از آسیبدیدگی مجدد است که باعث اسپاسم و گرفتگی مزمن عضلات میشود و بیمار را دچار ناراحتی و خشکی و گرفتگی مزمن میکند.
درمان علت اصلی درد با تزریق PRP
درمان درد عضلات پا و زانو در چنین حالتی اثر درازمدت ندارد، بلکه لازم است که رباطها تقویت شود و مفصل پایدار شود. پلاکت در درمان پی آر پی زانو مستقیماً داخل محل آسیبدیدگی اولیه رباط تزریق میشود و به این ترتیب علت اصلی درد درمان میشود. علت اصلی درد مفصل با تقویت کردن رباطهای تثبیت کنندهی مفصل از بین میرود و در نتیجه درد برای مدتی طولانی آرام میشود.
ایمن بودن پی آر پی
مصرف داروهای مسکن، چه برای مدت کوتاه، چه برای مدت طولانی، عوارضی جانبی مانند حالت تهوع، یبوست، افزایش احتمال ابتلا به زخم معده، اعتیاد، بروز مشکلات کبدی و کلیوی و مشکلات دیگر را به دنبال دارد. چنانچه علت اصلی درد برطرف نشود، بیمار مجبور است که داروهای مسکن را برای مدتی بسیار طولانی مصرف کند. این داروها غالباً درد را تسکین میدهند، اما مشکل را برطرف نمیکنند.
خطر پارگی تاندون و پوکی استخوان
درمانهای تزریقی مانند تزریق کورتیزون در زانو نیز با عوارضی جانبی مانند نازک شدن پوست، نازک شدن تاندون، خطر پارگی تاندون و پوکی استخوان همراه است. حال آن که خطرهای مربوط به پی آر پی جزئی، موقتی و نادر است. شایعترین عارضهی جانبی پی آر پی کبودی است. پی آر پی درمانی است که مزایای آن بدون شک بر خطرات احتمالی و عوارض جانبیاش میچربد. با تزریق پی ار پی در زانو می توان عمل جراحی تعویض مفصل زانو یا آرتروپلاستی زانو را به تعویق انداخت.
امکان اضافه کردن پی آر پی به درمانهای مستمری مانند فیزیوتراپی و طب سوزنی
ورزشکاران و بیمارانی که سریعترین و کاملترین واکنش را به درمان پی آر پی نشان میدهند، افرادی هستند که در کنار پی آر پی از درمان فیزیوتراپی نیز بهره میگیرند. تزریق PRP زانو برای 4 درمان درد و آرتروز با پلاسمای غنی شده خون معمولاً به صورت ماهانه انجام میشود و به بیماران توصیه میشود که بعد از یک استراحت 3 ـ 1 روزه، مفصل را در بقیهی ماه به کار بگیرند و تمرین های تقویتی زانو را انجام دهند.
بیمارانی که در حال حاضر تحت درمان فیزیوتراپی و طب سوزنی هستند، با اضافه کردن پی آر پی زانو به طرح درمان از مزایای چشمگیری برخوردار میگردند.
تزریق پی آر پی در مفصل زانو برای درمان چه عارضههایی کاربرد دارد؟
- پی آر پی برای درمان آرتروز زانو
- پی آر پی برای درمان آسیب دیدگیهای زانو
- پی آر پی برای از بین رفتن غضروف زانو و قرار گرفتن استخوان روی استخوان
- پی آر پی، یک روش درمانی جایگزین غیرجراحی
تصویر از بالا: آرتریت مفصل زانو، مفصل زانوی سالم، مفصل زانوی دچار آرتریت
تزریق پی آر پی در زانو برای درمان عارضههای زیر مفید است.
پی آر پی برای درمان آرتروز زانو
آرتروز یکی از شایعترین انواع آرتریت است که مفصل زانو را درگیر میکند و عموماً در بیماران بالای 50 سال مشاهده میشود. ورزش کردن و ضربههای مربوط به فعالیتهای روزمره موجب ساییدگی غضروف مفصلی میشود و به درد، گرفتگی و خشکی و ورم دامن میزند. تزریق PRP در زانو درد و عملکرد تقریباً 73 درصد از بیماران مبتلا به آرتروز زانو را بهبود میدهد و پیشرفت آرتروز را کند میکند.
پی آر پی برای درمان آسیب دیدگیهای زانو
آسیب دیدن رباطها و مینیسک زانو عارضهای دردناک و ناتوان کننده است و موجب از بین رفتن غضروف مفصل زانو میشود. آسیبدیدگی رباط و مینیسک ممکن است حین تمرین و مسابقات ورزشی یا در اثر تصادف و زمین خوردن رخ دهد. تزریق پی آر پی در زانو باعث میشود که آسیبدیدگی رباط و غضروف سریعتر و بدون نیاز به جراحی درمان شود. یکی دیگر از آسیبهای شایع زانو که با تزریق PRP زانو درمان میشود، آسیبدیدگی تاندون است.
انواع بیماری های زانو
تاندون کشکک زانو پایین کاسه زانو (کشکک یا پاتلا) را به بالای استخوان تیبیا متصل میکند. همچنین کشکک زانو با تاندون چهارسر به عضلات چهارسر متصل میشود. عضلات چهارسر، تاندون چهارسر و تاندون کشکک در کنار یکدیگر زانو را صاف نگه میدارند. از عارضههای شایع مربوط به تاندون کشکک زانو میتوان به تاندونیت (التهاب تاندون) کشکک زانو، سندروم پاتلار فمورال تاندون (درد جلوی زانو) و کندرومالاسی کشکک زانو (نرمی کشکک) و ناپایداری کشکک زانو اشاره کرد.
پی آر پی برای از بین رفتن غضروف زانو و قرار گرفتن استخوان روی استخوان
غضروف مفصلی بافت صاف و سفید سختی است که دو سر تمام استخوانهای بدن را میپوشاند. پارگی یا ضایعههای غضروفی زانو بسیار شایع است. اگر ضایعه تا استخوان پیش رفته باشد، از آن با اصطلاح ضایعه با ضخامت کامل یاد میشود. چنانچه تمام غضروف از بین رفته باشد و استخوان روی استخوان قرار گرفته باشد، اکسیژن و مواد مغذی لازم با تزریق پی آر پی به زانو میرسد تا روند آسیب غضروف مفصلی آهستهتر شود و علائم تسکین یابد.
پی آر پی، یک روش درمانی جایگزین غیرجراحی
درمان اولیه بسیاری از عارضهها و آسیبهای زانو با روشهای غیرجراحی شروع میشود. اقدامات نگهدارنده شامل استراحت، یخ، دارو، تعدیل فعالیتها و طب فیزیکی میشود. چنانچه درمانهای غیرجراحی دیگر کمکی به رفع علائم نکند، جراحی (لینک به مقاله جراحی زانو) غالباً برای تسکین علائم و بهبود عملکرد توصیه میشود.
تزریق PRP در زانو زمان جراحی را به تاخیر میاندازد یا حتی ضرورت انجام جراحی را از بین میبرد. چون در تزریق PRP از خون خود بیمار (اتولوگ) استفاده میشود، خطر بروز حساسیت و پس زدن بسیار پایین است.
آمادگی قبل از تزریق پی آر پی
- آزمایش CBC (شمارش کامل خون) برای اطمینان از کافی بودن تعداد پلاکتها انجام میشود.
- از یک هفته قبل از درمان تا دو هفته بعد از آن از مصرف آسپرین یا داروهای حاوی آسپرین مانند داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAID) از قبیل الیو یا ادویل خودداری کنید.
- مصرف مکملهای تاثیرگذار بر پلاکتها را از دو هفته قبل از تزریق پی آر پی قطع کنید.
مکمل در تزریق پی آر پی زانو
مکمل های توصیه شده در درمان موازی با تزریق پی ار پی زانو شامل موارد زیر میشود:
- روغن دانه انگورفرنگی سیاه
- روغن کریل
- روغن بوراژ (گل گاو زبان)، ناتوکیناز
- روغن ماهی
- روغن تخم کتان
دکتر زانو اصفهان سوالاتی را درباره سابقه پزشکی میپرسد و چند تست کوچک مانند اندازهگیری فشار خون را انجام میدهد.
مراحل تزریق پی آر پی در زانو
ابتدا مقدار کمی خون، تقریباً 30 میلی لیتر، از بازوی بیمار گرفته میشود. خون در سانتریفیوژ با سرعت بالا چرخانده میشود تا اجزاء اصلی آن از هم جدا شود. پلاسمای غنی شده با پلاکت جداسازی میشود و برای تسریع فرایند التیام در زانو تزریق میشود.
مراقبت های بعد از عمل تزریق پی آر پی زانو
- کیسه یخ را در 8 ـ 6 ساعت بعد از عمل، هر دو ساعت یک بار به مدت 15 ـ 10 دقیقه روی زانو بگذارید.
- به مدت دو تا چهار هفته از انجام فعالیتهای بدنی سنگین خودداری کنید.
- به مدت یک تا دو هفته از مصرف داروها یا مکملهای تاثیرگذار بر پلاکتها خودداری کنید.
- انجام دادن فعالیتهای سنگین و مکرر درگیر کنندهی موضع درمان به مدت 4 هفته ممنوع است.
سایر پیگیری و مراقبتهای بعد از تزریق PRP در زانو
- چنانچه ناحیهی درگیر پایین پا، مچ پا یا زانو باشد، باید بوت ثابت نگهدارنده پا بپوشید. به مدت 48 ساعت هیچ وزنی را نباید روی پا بیاندازید. بوت ثابت نگهدارنده را باید دو تا سه هفته بعد از تزریق بپوشید.
- ممکن است محل تزریق یک یا دو روز متورم و دردناک باشد. یخ و مسکن درد و ورم را از بین میبرد. پا را بالا بگذارید و فعالیتهایتان را به حداقل برسید تا دچار مشکل نشوید.
- ممکن است ناراحتی مختصری را در محل تزریق حس کنید که چند روز یا یک هفته طول بکشد. حتی برخی بیماران حس میکنند که آسیبدیدگیشان بدتر از قبل شده است، اما این ناراحتی فقط به دلیل تحریک شدن واکنش التهابی است. این ناراحتی شایع است و تشدید موقتی علائم معمولاً موقتی است.
- تاثیرگذاری پی آر پی مبتنی بر قدرت التیامبخشی خود بدن است، اکثر بیماران بعد از گذشت 6 ـ 2 هفته متوجه بهبود میشوند. درد در اکثر موارد جای خود را به ناراحتی مختصری میدهد که آن هم بعد از مدتی رفع میشود. قدرت و پایداری زانو به تدریج افزایش مییابد. بسیاری از بیماران به مدت 9 ـ 6 ماه از مزایای درمان برخوردار میگردند.
آیا تزریق پی آر پی دردناک است؟
بیماران معمولاً تزریق را به خوبی تحمل میکنند. البته محل تزریق بعد از درمان به دلیل واکنشهای التهابی القاء شده در اثر تزریق پی آر پی، قدری حساس و دردناک خواهد بود. بیماران ظرف 48 ساعت بعد از تزریق با ورم و دردی روبرو میشوند که با مصرف کاملاً آرام میشود.
تزریق پی آر پی برای چه بیمارانی مناسب نیست؟
دکتر زانو اصفهان بیان می کند، درمان PRP به بیماران دچار کمخونی شدید، پایین بودن تعداد پلاکت، عملکرد غیرعادی پلاکت، عفونت سیستمی فعال یا بیماران مبتلا به سرطان فعال توصیه نمیشود.
تزریق پی آر پی در زانو چقدر طول میکشد؟
این درمان معمولاً یک تا دو ساعت زمان میبرد.
آیا بعد از درمان میتوانم رانندگی کنم یا فعالیت داشته باشم؟
رانندگی بعد از تزریق پی ار پی و در صورت مصرف مسکن یا داروهای دیگر خطرناک است. در هر حال امکان رانندگی به داروهای مصرفی و درمان انجام شده بستگی دارد. فعالیت کردن بعد از تزریق پی آر پی زانو اشکالی ندارد، اما توصیه میشود که در صورت شروع درد به خودتان استراحت بدهید.
یادداشتی از کلینیک جراح زانو در اصفهان
سایت دکتر مویدفر درمان و یا توصیه های پزشکی ارایه نمی کند. اطلاعات مقاله تزریق PRP زانو برای 4 درمان درد و آرتروز با پلاسمای غنی شده خون فقط برای اهداف آموزشی است و به عنوان جایگزینی برای تشخیص یا درمان پزشکی در نظر گرفته نشده است. شما نباید از این اطلاعات برای تشخیص یا درمان یک مشکل یا بیماری استفاده کنید. همیشه قبل از هر اقدامی در ارتباط درمان خودسرانه یا مصرف مکمل های دارویی یا شروع یک برنامه تمرینات ورزشی زانو، با پزشک خود مشورت کنید.
دکتر مویدفر فوق تخصص درمان بیماری های زانو پیشنهاد میکنند چنانچه سوال یا راهنمایی در ارتباط با بیماری های زانو دارید با ایشان در میان بگذارید. برای دریافت اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت می توانید با شماره های ۰۳۱۳۱۳۱۵۸۷۰ –۰۳۱۳۱۳۱۵۸۷۱ تماس حاصل نمایید.
بازتاب: 8 عامل موثر در دررفتگی مکرر کشکک زانو 2022 بهترین فوق تخصص درمان زانو
بازتاب: عویض کشگک زانو،جراحی استوتومی،جراحی اسئوتومی،جراحی تعویض مفصل زانو
بازتاب: 5 درمان علائم آرتروز یا التهاب مفاصل زانو در نوجوانان - جراح ارتوپد و فوق تخصص زانو در اصفهان | دکتر مهدی مؤیدفر